Łupek krystaliczny powstaje głównie z łupków ilastych i łupków kwarcowych. Łupki ilaste zawierają minerały takie jak glina, muskowit, czy biotyt, które po ułożeniu w warstwach są poddane wpływowi wysokiego ciśnienia i temperatury. W wyniku przekształceń mineralnych, te łupki ilaste przekształcają się w łupki krystaliczne. Łupki kwarcowe natomiast są zbudowane głównie z minerałów kwarcowych, które również pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury mogą przekształcić się w łupek krystaliczny. Przykładem łupku krystalicznego jest gnejs, który powstaje z przekształcenia łupków ilastych. Gnejs jest używany w budownictwie jako materiał na płytki, powierzchnie kuchenne czy elewacje budynków.